Падтрымаць каманду Люстэрка
Беларусы на вайне
Читать по-русски


Амаль 90 гадоў таму, у 1934 годзе, пабываўшы на міжнародным кангрэсе географаў у Варшаве, знакамітая амерыканская даследчыца і падарожніца Луіза Арнер Бойд здзейсніла трохмесячнае падарожжа па землях так званых Усходніх Крэсаў. На аўтамабілі яна праехала ад польскага Пшэмысля праз Львоў, Ковель, Кобрын, Пінск, Клецк, Нясвіж і Слонім да Вільні. Яе фатаграфіі і нататкі пра землі цяперашніх Беларусі, Польшчы, Украіны і Літвы могуць расказаць многае пра побыт людзей, што засялялі рэгіён у міжваенны перыяд. Асаблівую ўвагу падарожніца надала беларускаму Палессю, Прыпяці і яе прытокам, а таксама сталіцы рэгіёна — Пінску. Мы ўжо публікавалі здымкі Луізы Бойд, зробленыя ёю на пінскім рынку. А сёння прапануем вам паглядзець на побыт жыхароў Палесся ў міжваенны перыяд, які захавала на сваіх фотаздымках падарожніца, — як і мінулым разам, суправадзіўшы іх яе арыгінальнымі подпісамі.

Парусник на реке Пина возле Пинска. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Паруснік на рацэ Піна ля Пінска. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Припятские болота. Дома вдоль набережной поздним вечером. Люди здесь владеют своей собственностью, и линии собственности показаны вдоль набережной индикаторами. Они считают свою собственность по "шыри". Они говорят: "У меня столько-то шыри", вместо того ч
Прыпяцкія балоты, 1 кастрычніка 1934 года. Дамы ўздоўж набярэжнай познім вечарам. Людзі тут валодаюць участкамі, і межы ўласнасці пазначаныя ўздоўж набярэжнай індыкатарамі. Яны вымяраюць сваю ўласнасць па «шыры» (то-бок па даўжыні берагавой лініі. — Заўв. рэд.). Яны кажуць: «У мяне столькі шыры», замест таго каб вымяраць у акрах (мера плошчы ў краінах былой брытанскай імперыі. — Заўв. рэд.). Злева жанчына мые бялізну. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Кудричи. Женщина и маленький сын стоят возле зернохранилища. У него плетеные бока для вентиляции и солома из болотного тростника. Справа на переднем плане деревянный инструмент для битья льна, 1 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции унив
Кудрычы, 1 кастрычніка 1934 года. Жанчына і яе маленькі сын стаяць каля збожжасховішча. У будынка плеценыя сцены для вентыляцыі, дах зроблены з саломы з балотнага трыснягу. Справа на пярэднім плане — драўляны інструмент для апрацоўкі ільну. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
На пути в деревню Пинковичи. Православная греко-католическая церковь. 2 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
На дарозе ў вёску Пінкавічы, 2 кастрычніка 1934 года. Грэка-каталіцкая царква. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Хотыничи. Крупный план мужчин из деревни.У мужчины слева - длинная борода, у мужчины в центре - усы, мужчина справа - чисто выбрит, 7 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Хатынічы, 7 кастрычніка 1934 года. Буйны план мужчын з вёскі. У мужчыны злева — доўгая барада, у мужчыны ў цэнтры — вусы, мужчына справа чыста паголены. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Пинский месячный рынок. Сапоги стоят 5 злотых, 3 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Пінскі штомесячны рынак, 3 кастрычніка 1934 года. Боты каштуюць 5 злотых. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
В 8 километрах к востоку от Кобрина по пути в Пинск. Дорога в стадии строительства. Слева на переднем плане автомобиль "Паккард", 29 сентября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
За 8 кіламетраў на ўсход ад Кобрына па дарозе ў Пінск, 29 верасня 1934 года. Дарога ў стадыі будаўніцтва. Злева на пярэднім плане аўтамабіль «Пакард» (на гэтай машыне Бойд перасоўвалася па сушы разам з польскімі географамі Станіславам Гажухоўскім і Вандай Рэвеньскай. — Заўв. рэд.). Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Ветряная мельница к западу от Ружаны, 9 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Вятрак на захад ад Ружан, 9 кастрычніка 1934 года. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
В 5 километрах к северу от перекрестка шоссе Варшава-Москва по пути в Клецк. Ульи в старых бревнах во фруктовом саду. Это очень старый метод разведения пчел, 8 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
За 5 кіламетраў на поўнач ад шашы Варшава — Масква па дарозе ў Клецк, 8 кастрычніка 1934 года. Вуллі ў старых бярвёнах ў фруктовым садзе. Гэта вельмі стары метад развядзення пчол. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Пароход на реке Ясельда, к востоку от Пинска, 1934 год. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Параход на рацэ Ясельда на ўсход ад Пінска, 1934 год. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Женщины веслами управляют каноэ в Пинске. Груз березовых бревен длиной 60-80 сантиметров. 2 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Жанчыны вёсламі кіруюць лодкай у Пінску, 2 кастрычніка 1934 года. Груз — бярозавыя бярвёны даўжынёй 60−80 сантыметраў. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Болота Припяти. Крестьянин перевозит лошадей и стальной плуг на большом каноэ из одной части своей островной собственности в другую. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Прыпяцкія балоты. Селянін перавозіць каня і сталёвы плуг на вялікай лодцы з адной часткі свайго ўчастка на востраве ў іншую. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Рыбак на припятских болотах. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Рыбак на прыпяцкіх балотах. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Коровы плывут по реке Струмень недалеко от Пинска. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Каровы плывуць па рацэ Струмень (рукаў Прыпяці) недалёка ад Пінска. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Припять. Женщины в лодке стирают белье вниз по течению. Слева столбы забора. 2 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Прыпяць, 2 кастрычніка 1934 года. Жанчыны з лодкі мыюць бялізну. Злева — слупы плота. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
По дороге в Хотыничи. Портрет женщиеы в национальном строе. 7 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Па дарозе ў Хатынічы, 7 кастрычніка 1934 года. Партрэт жанчыны ў нацыянальным касцюме. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Деревня Кнубово. Амбар и зернохранилище. Слева две женщины со льном, который они мнут. Справа - деревянная борона. Стог ржи. Эти люди были хорошо обеспечены. У них было чисто, дети носили хорошую одежду. Они были православными греко-католиками, и их церко
Вёска Кнубава, 2 кастрычніка 1934 года. Свіран. Злева дзве жанчыны з ільном, які яны мнуць. Справа — драўляная барана. Стагі жыта. Гэтыя людзі былі добра забяспечаныя. У іх было чыста, дзеці насілі добрую вопратку. Яны былі грэка-каталікамі. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
70 километров к востоку от Ивацевичей. На повозках стволы деревьев, соединяющие задние колеса и используемые для управления задней частью длинных бревен. Слева - передняя часть другой повозки. 8 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции унив
За 70 кіламетраў на ўсход ад Івацэвічаў, 8 кастрычніка 1934 года. На воз пагружаныя ствалы дрэваў, якія злучаюць заднія колы з пярэднім. Злева — пярэдняя частка іншага воза. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Кладбище деревни Тупчицы. Высокие некрашеные кресты без имен и опознавательных знаков. Бревна отмечают место, где лежит тело. Мох на крестах. 5 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Могілкі вёскі Тупчыцы, 5 кастрычніка 1934 года. Высокія нефарбаваныя крыжы без імёнаў і апазнавальных знакаў. Бярвёны адзначаюць месца, дзе ляжыць цела. На крыжах расце мох. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Пинск. Баржа с сеном. На заднем плане вагоны для погрузки сена и низкие одноэтажные здания, обращенные к набережной. 30 сентября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Пінск, 30 верасня 1934 года. Баржа з сенам. На заднім плане вазы для пагрузкі сена і нізкія аднапавярховыя будынкі, павернутыя да набярэжнай. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Вид на Припять с набережной Пинска. Слева - пароход с боковыми колесами, использовавшийся для перевозки грузов и пассажиров по регулярному маршруту через болота до границы России. 30 сентября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Ви
Від на Прыпяць з набярэжнай Пінска, 30 верасня 1934 года. Злева — параход, які выкарыстоўваўся для перавозкі грузаў і пасажыраў па рэгулярным маршруце праз балоты да мяжы з Расіяй (СССР. — Заўв. рэд.). Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Пинский ежемесячный рынок. Жители Полесья на своих лодках вдоль набережной. 3 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Пінскі штомесячны рынак, 3 кастрычніка 1934 года. Жыхары Палесся на сваіх лодках уздоўж набярэжнай. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Ежемесячный рынок Пинска. Товарная лавка на рыночной площади около набережной. Гончарные, деревянные изделия, скобяные товары и т.д. на тротуарах и улицах. 3 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Штомесячны рынак Пінска, 3 кастрычніка 1934 года. Таварная крама на Рынкавай плошчы каля набярэжнай. Ганчарныя, драўляныя вырабы выстаўленыя на ходніках і вуліцах. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Пинский ежемесячный рынок. Телеги с пачками бересты для сандалий. 3 октября 1934 года.
Пінскі штомесячны рынак, 3 кастрычніка 1934 года. Вазы з пачкамі бяросты для сандаляў (лапцяў. — Заўв. рэд.). Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Пинский ежемесячный рынок. Повозка на главной улице в базарный день. 3 октября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Пінскі штомесячны рынак, 3 кастрычніка 1934 года. Фурманка на галоўнай вуліцы. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Пинск. Пассажирский катер на посадке на переднем плане. Именно такой тип боковых колес используется на всем протяжении реки Припек и ее притоков, 30 сентября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Пінск, 30 верасня 1934 года. Пасажырскі катар на прыстані на пярэднім плане. Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША
Баржа с древесиной приближается к Пинску. Многие из этих барж приходят с границы России. 30 сентября 1934 года. Фото: Луиза Арнер Бойд, из коллекции университета Висконсин-Милуоки, США.
Баржа з драўнінай набліжаецца да Пінска, 30 верасня 1934 года. Многія з гэтых баржаў прыходзяць з мяжы з Расіяй (СССР. — Заўв. рэд.). Фота: Луіза Арнер Бойд, з калекцыі ўніверсітэта Вісконсін-Мілуокі, ЗША